Δευτερογενής Υπογονιμότητα: Αίτια και Αντιμετώπιση

Μιλώντας για την υπογονιμότητα τις περισσότερες φορές φέρνουμε στο μυαλό μας ζευγάρια, τα οποία προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί χωρίς αποτέλεσμα, αντιμετωπίζοντας αποτυχημένες κυήσεις,  επαναλαμβανόμενους κύκλους εξωσωματικών κ.α.

Ωστόσο, πολλά είναι και εκείνα τα ζευγάρια, τα οποία  έρχονται αντιμέτωπα με την δευτερογενή υπογονιμότητα. Δευτερογενής υπογονιμότητα ορίζεται ως η κατάσταση  κατά την οποία, ζευγάρια που είχαν καταφέρει να αποκτήσουν παιδί φυσιολογικά και χωρίς κάποια ιδιαίτερη δυσκολία, αντιμετωπίζουν προβλήματα στο να αποκτήσουν δεύτερο παιδί.

Τα ζευγάρια  που έρχονται αντιμέτωπα με την δευτεροπαθή υπογονιμότητα πρέπει να έχουν στο νου τους πως η γονιμότητα ενός ατόμου δεν είναι μία στατική κατάσταση  και πως υπάρχουν πολλοί παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να αυξήσουν την δυσκολίες στην προσπάθεια απόκτησης ενός δεύτερου παιδιού! Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως πρέπει να εγκαταλείψουν την προσπάθεια, καθώς ακολουθώντας την ενδεδειγμένη θεραπεία, ανάλογα με την αιτία της υπογονιμότητας που αντιμετωπίζουν, μπορούν να βιώσουν και πάλι την χαρά του να γίνουν γονείς!

Πάμε λοιπόν να δούμε τις πιο συχνές αιτίες που οδηγούν στην δευτερογενή υπογονιμότητα.

Αιτίες δευτερογενούς υπογονιμότητας

Η δευτερογενής υπογονιμότητα μπορεί να αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, που επηρεάζουν είτε τον άνδρα είτε τη γυναίκα. Περίπου το ένα τρίτο των περιπτώσεων συνδέονται με ζητήματα που σχετίζονται με γυναίκες, ένα άλλο τρίτο με θέματα που σχετίζονται με άνδρες και το υπόλοιπο 30% μπορεί να αφορά και τους δύο συντρόφους ή να έχει άγνωστες αιτίες.

Αιτίες δευτερογενούς υπογονιμότητας  σε γυναίκες

Για τις γυναίκες, πιθανές αιτίες δευτερογενούς υπογονιμότητας περιλαμβάνουν την προχωρημένη ηλικία, δηλαδή άνω των 35,  καθώς σε αυτή την ηλικία η ποιότητα των ωαρίων μιας γυναίκας ξεκινά να μειώνεται σημαντικά. Έτσι υπάρχει η πιθανότητα μία γυναίκα, η οποία μπόρεσε να συλλάβει εύκολα σε μικρότερη ηλικία να αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας μετά τα 35.

Μία ακόμη συχνή αιτία δευτερογενούς υπογονιμότητας είναι η ενδομητρίωση, μια συχνή γυναικολογική πάθηση, κατά την οποία το ενδομήτριο,  αντί για  το εσωτερικό της μήτρας  αναπτύσσεται εξωτερικά και γύρω από αυτή. Η ενδομητρίωση είναι μία  πάθηση η οποία επηρεάζει το 7-10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, ενώ πιο συχνά εντοπίζεται σε γυναίκες από 30 έως 40 ετών. Ακόμη ένα πρόβλημα το οποίο μπορεί να επηρεάσει την γονιμότητα μίας γυναίκας αφού έχει γίνει  μητέρα, είναι η απόφραξη σαλπίγγων που μπορεί να οφείλεται είτε στην ενδομητρίωση, είτε σε πυελικές λοιμώξεις όπως είναι η γονόρροια και τα χλαμύδια. Σε αυτές της περιπτώσεις οι σάλπιγγες,  δεν είναι διαβατές και έτσι δεν επιτρέπεται στο σπέρμα να γονιμοποιήσει το ωάριο! Τέλος, μία ακόμη αιτία της δευτερογενούς υπογονιμότητας  είναι η υπερβολική αύξηση βάρους η οποία μπορεί να σχετίζεται με διάφορες ορμονικές διαταραχές.

Αιτίες δευτερογενούς υπογονιμότητας  σε άνδρες

Στους άνδρες, οι παράγοντες που συμβάλλουν στη δευτερογενή υπογονιμότητα περιλαμβάνουν την ώριμη ηλικία δηλαδή άνω των 40 ετών. Πιο συγκεκριμένα η γονιμότητα των ανδρών μπορεί να μην επηρεάζεται τόσο ραγδαία όσο αυτή των γυναικών από την ηλικία, ωστόσο  η ποιότητα του σπέρματος φθίνει σημαντικά με την πάροδο του χρόνου, με τις γενετικές αλλοιώσεις στα σπερματοζωάρια να αυξάνονται! Άλλοι λόγοι περιλαμβάνουν τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, τον διογκωμένο προστάτη, την αφαίρεση του προστάτη, τον υπογοναδισμό όψιμης έναρξης και την υπερβολική αύξηση βάρους που όπως και στην περίπτωση των γυναικών μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες ορμονικές  διαταραχές . Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή, την ποιότητα ή την δυνατότητα εκσπερμάτισης ενός άντρα, μειώνοντας  κατά συνέπεια τις πιθανότητες σύλληψης.

Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα της δευτερογενούς υπογονιμότητας

Το κύριο σύμπτωμα της δευτερογενούς υπογονιμότητας είναι η αδυναμία να μείνει έγκυος μία γυναίκα  ή να ολοκληρώσει επιτυχώς μια εγκυμοσύνη μετά από προϊούσα απόκτηση παιδιού με φυσικό τρόπο. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Εάν είστε γυναίκα κάτω των 35 ετών που έχει τακτικές σεξουαλικές επαφές χωρίς προστασία, αλλά δεν κατάφερε να συλλάβει εντός ενός έτους, συνιστάται να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ώστε να εξετάσετε το ενδεχόμενο της δευτερογενούς υπογονιμότητας. Εάν είστε άνω των 35 ετών ή έχετε παθήσεις που σχετίζονται με τη γονιμότητα, όπως ακανόνιστες περιόδους ή ενδομητρίωση, συνιστάται να αναζητήσετε άμεση αξιολόγηση από εξειδικευμένο ιατρό υπογονιμότητας, καθώς ο χρόνος είναι ιδιαίτερα πολύτιμος σε αυτές της περιπτώσεις.

Αν είστε άντρας ένα από τα πρώτα πράγματα που θα έπρεπε να σας προβληματίσουν αν δεν μπορείτε να συλλάβετε και πάλι παιδί με την σύντροφό σας, είναι η μειωμένη ερωτική επιθυμία, καθώς μπορεί να συνδέεται με κάποια ορμονική ανισορροπία που έχει προκύψει. Ακόμα, πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή αν παρατηρήσετε πόνο και οίδημα στους όρχεις, καθώς παθήσεις των όρχεων με κυριότερη την κιρσοκήλη μπορεί να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην γονιμοτητά σας!

Θεραπεία της δευτερογενούς υπογονιμότητας:

Η διάγνωση της δευτερογενούς υπογονιμότητας μπορεί να προκαλέσει αισθήματα απορίας αλλά και άγχους, ωστόσο είναι σημαντικό να θυμάστε ότι υπάρχουν διαθέσιμες επιλογές θεραπείας. Το προτεινόμενο θεραπευτικό πλάνο για εσάς θα εξαρτηθεί από τη συγκεκριμένη αιτία ή αιτίες υπογονιμότητας που θα εντοπίσει ο γιατρός σας.

Για τις γυναίκες, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:

Φαρμακευτικές αγωγές που ως στόχο έχουν  την αποκατάσταση ορμονικών προβλημάτων ή αγωγές που ως στόχο έχουν την διέγερση των ωοθηκών, ώστε να παράγουν περισσότερα ωάρια.  Ακόμη σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν προβλήματα στην φυσιολογία του αναπαραγωγικού συστήματος, όπως είναι η απόφραξη των σαλπίγγων ή οι πολύποδες της μήτρας, η αντιμετώπιση μπορεί να είναι χειρουργική

Τέλος, σε περιπτώσεις όπου η φυσική σύλληψη δεν έχει πολλές πιθανότητες επιτυχίας, λόγω παραγόντων που αφορούν τη γυναίκα ή και τους δύο προτείνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF). Κατά αυτήν την διαδικασία, τα ωάρια ανακτώνται μέσω της ωοληψίας, γονιμοποιούνται με σπέρμα στο εργαστήριο και στη συνέχεια μεταφέρονται πίσω στη μήτρα ως έμβρυα.

Για τους άνδρες, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν:

Την ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI): Το σπέρμα εισάγεται απευθείας στη μήτρα της γυναίκας. Αυτή η μέθοδος ενδείκνυται όταν οι άνδρες έχουν χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων ή κακή ποιότητα σπέρματος, αλλά η γυναίκα δεν αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα γονιμότητας.

Τέλος, είναι σημαντικό το ζευγάρι να κάνει από κοινού αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, που θα βελτιώσουν την γονιμότητά τους. Αυτές  η αλλαγές μπορεί να περιλαμβάνουν την μείωση ου σωματικού βάρους, την υγιεινή διατροφή αλλά και την διακοπή του καπνίσματος!

Αντιμετωπίζετε πρόβλημα στην υπογονιμότητας;

Επικοινωνήστε με το ιατρείο γονιμότητας και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής της Δρ. Δήμητρας Κύρου στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, ώστε να λάβετε άμεσα την κατάλληλη θεραπεία για το πρόβλημα υπογονιμότητας που αντιμετωπίζετε  και να βιώσετε το υπέροχο ταξίδι του να γίνεστε γονέας, είτε για πρώτη είτε για δεύτερη φορά.