Η απόφαση ενός ζευγαριού να ξεκινήσει την προσπάθεια για παιδί είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά κεφάλαια στη ζωή τους. Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο. Για πολλά ζευγάρια, η φυσική σύλληψη έρχεται μέσα σε λίγους μήνες, αλλά για άλλους μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος ή να υπάρξουν δυσκολίες. Πότε λοιπόν πρέπει ένα ζευγάρι να αναζητήσει βοήθεια από ειδικό όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες στη σύλληψη;

Ο ρόλος της φυσικής σύλληψης και τι πρέπει να περιμένετε

Η φυσική σύλληψη είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα ζευγάρι επιτυγχάνει εγκυμοσύνη χωρίς ιατρική παρέμβαση. Για τα περισσότερα ζευγάρια, η φυσική σύλληψη γίνεται μέσα στον πρώτο χρόνο προσπαθειών. Σύμφωνα με μελέτες, η πλειοψηφία των ζευγαριών θα επιτύχει σύλληψη μέσα σε 12 μήνες προσπαθειών, εφόσον η γυναίκα είναι κάτω των 35 ετών και οι σεξουαλικές επαφές είναι τακτικές, χωρίς αντισύλληψη. Ωστόσο, το 20% των ζευγαριών μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο ή να αντιμετωπίσει δυσκολίες στη σύλληψη. 

Παράγοντες που επηρεάζουν τη σύλληψη

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα ενός ζευγαριού να επιτύχει φυσική σύλληψη. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι τόσο φυσιολογικοί όσο και ιατρικοί, και μερικοί από αυτούς περιλαμβάνουν:

• Η ηλικία της γυναίκας: Όπως είναι ευρέως γνωστό, η γονιμότητα μειώνεται με την ηλικία. Οι γυναίκες γεννιούνται με συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων, τα οποία μειώνονται ποσοτικά και ποιοτικά με το πέρασμα των χρόνων. Αυτό σημαίνει ότι μετά την ηλικία των 35, η πιθανότητα σύλληψης μειώνεται σημαντικά, και ακόμη περισσότερο μετά τα 40.
• Η ποιότητα του σπέρματος: Η γονιμότητα δεν είναι θέμα που αφορά μόνο τις γυναίκες. Η ποιότητα του σπέρματος των ανδρών μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητα σύλληψης. Παράγοντες όπως η ηλικία, οι ορμονικές διαταραχές, η έκθεση σε τοξικές ουσίες και το άγχος μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την παραγωγή και τη μορφολογία του σπέρματος.
• Υποκείμενες παθήσεις: Ορισμένες παθήσεις, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), η ενδομητρίωση και οι ορμονικές ανισορροπίες, μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες φυσικής σύλληψης. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα όπως ακανόνιστες περιόδους, έντονο πόνο κατά την έμμηνο ρύση ή έχετε διαγνωσμένες παθήσεις που μπορεί να επηρεάζουν τη γονιμότητα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας άμεσα.
• Τρόπος ζωής και συνήθειες: Παράγοντες του τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η παχυσαρκία μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις πιθανότητες σύλληψης. Η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση και η αποφυγή τοξικών ουσιών μπορούν να βελτιώσουν τις πιθανότητες επιτυχίας.

Πότε πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό

Αν προσπαθείτε να συλλάβετε χωρίς επιτυχία, μπορεί να αναρωτιέστε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να ζητήσετε βοήθεια. Η σύσταση διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του κάθε ζευγαριού.

• Γυναίκες κάτω των 35 ετών: Αν είστε κάτω των 35 και προσπαθείτε για 12 μήνες χωρίς επιτυχία, είναι καλή ιδέα να αναζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικού γονιμότητας. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα, αλλά μια αξιολόγηση μπορεί να εντοπίσει πιθανά εμπόδια και να σας προσφέρει λύσεις.
• Γυναίκες άνω των 35 ετών: Αν είστε άνω των 35, είναι σημαντικό να αναζητήσετε βοήθεια μετά από 6 μήνες προσπάθειας χωρίς επιτυχία. Η γονιμότητα μειώνεται με την ηλικία και η έγκαιρη αξιολόγηση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας.
• Άμεση αναζήτηση βοήθειας: Εάν γνωρίζετε ότι έχετε υποκείμενες παθήσεις που μπορεί να επηρεάζουν τη γονιμότητα (όπως PCOS, ενδομητρίωση ή ακανόνιστους κύκλους), συνιστάται να αναζητήσετε τη βοήθεια ειδικού αμέσως, ανεξαρτήτως ηλικίας ή διάρκειας προσπαθειών.

Διαδικασία αξιολόγησης γονιμότητας

Αν αποφασίσετε να αναζητήσετε βοήθεια, η διαδικασία αξιολόγησης γονιμότητας περιλαμβάνει μια σειρά από εξετάσεις που θα βοηθήσουν τον ειδικό να εντοπίσει τις αιτίες των προβλημάτων σύλληψης. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Έλεγχος ορμονών: Οι ορμονικές εξετάσεις μπορεί να αποκαλύψουν αν υπάρχουν ανισορροπίες που επηρεάζουν τη γονιμότητα. Η εξέταση της λειτουργίας του θυρεοειδούς και άλλων ορμονών μπορεί να είναι καθοριστική.
• Υπερηχογράφημα έσω οργάνων: Το υπερηχογράφημα μπορεί να αποκαλύψει τυχόν ανατομικές ανωμαλίες, όπως κύστεις ή ενδομητρίωση, που μπορεί να επηρεάζουν τη γονιμότητα.
• Σπερμοδιάγραμμα: Για τον άνδρα, το σπερμοδιάγραμμα είναι μια σημαντική εξέταση που μπορεί να αποκαλύψει τυχόν προβλήματα στην ποιότητα ή την ποσότητα του σπέρματος.
• Διερεύνηση των ωοθηκών και των σαλπίγγων: Η λειτουργία των σαλπίγγων είναι κρίσιμη για τη σύλληψη. Αν υπάρχει απόφραξη ή άλλες ανωμαλίες, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική παρέμβαση ή υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Τι λύσεις προσφέρει ο ειδικός γονιμότητας

Ανάλογα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, ο ειδικός γονιμότητας μπορεί να προτείνει διάφορες θεραπείες. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Φαρμακευτική αγωγή για την ωορρηξία: Ορισμένες γυναίκες μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή για να υποβοηθήσουν την ωορρηξία, ιδιαίτερα αν έχουν ακανόνιστους κύκλους ή δεν πραγματοποιούν ωορρηξία τακτικά.
• Ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI): Σε περιπτώσεις ήπιας ανδρικής υπογονιμότητας ή ανεξήγητης υπογονιμότητας, η IUI μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες σύλληψης.
• Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF): Η IVF είναι η πιο αποτελεσματική μορφή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και συνήθως προτείνεται σε περιπτώσεις σοβαρής υπογονιμότητας.

Δυσκολίες στη σύλληψη και ειδικός γονιμότητας

Η απόφαση να ζητήσετε βοήθεια για προβλήματα σύλληψης δεν είναι εύκολη, αλλά μπορεί να κάνει τη διαφορά. Αν προσπαθείτε για φυσική σύλληψη χωρίς επιτυχία για αρκετούς μήνες, η επίσκεψη σε ειδικό γονιμότητας μπορεί να σας προσφέρει πολύτιμες λύσεις.  Για εξατομικευμένες συμβουλές και υποστήριξη σε κάθε σας βήμα, επικοινωνήστε με τη Δρ. ∆ήµητρα Κύρου, MD, PhD, εξειδικευμένη στην υπογονιμότητα και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.